امروزه انواع پولیپ های روده بزرگ شیوع پیدا کرده است که هر کدام شرایط و روند درمانی خود را دارند . در این بخش به توضیح بیشتر انواع آن می پردازیم .
انواع پولیپ
پولیپ ها در نوع های مختلف هستند که خود به دسته های کوچک تر تقسیم می شوند .
نئوپلاستیک :
آدرنوم توبولار : این پولیپ خطر بدخیمی کمتر ، بالاتر از سطح مخاط
آدنوم توبولوویلوس
آدرنوم ویلوس : این نوع پولیپ بدخیمی زیاد ، تقریبا هم سطح مخاط
هامارتوم ها :
پولیپ جوانان
سندرم پوتزجگرز
سندرم کرونکیت
التهابی ها :
سودوپولیپ
پولیپ لنفوئید خوش خیم
هیپرپلاستیک ها
برخورد با پولیپ نئوپلاستیک
هر پولیپی که در کولونوسکوپی دیده شود ، در صورت امکان باید برداشته شود . پس از برداشتن احتمال پروفوراسیون روده بزرگ وجود دارد. اگر پروفوراسیون ها کوچک باشد با معاینه سریال و چک علائم حیات و آزمایشات سریال ( مانیتور از نظر لکوسیتوز ، شیفت به چپ و اسیدوز متابولیک ) باید تحت نظر گرفته شود .
اگر بیمار غیر پایدار شود یا معاینه شکم مثبت باشد یا لکوسیتوز و اسیدوز در آزمایشات وجود داشته باشد ، باید به اتاق عمل انتقال یابد .
عارضه دیگر برداشتن پولیپ ها می تواند خونریزی باشد که اکثر موارد self limited است . گاهی نیاز به کولونوسکوپی مجدد و کوتر محل می باشد . بسیار نادر بیمار نیاز به جراحی پیدا می کند .
نکته مهم در مورد پولیپ
پولیپ های برجسته به راحتی برداشته خواهند شد و مشکل در پولیپ های Sessile است که امروزه متخصص کولون و رکتوم مجرب می تواند با تزریق سالین زیر مخاط ، پولیپ را به صورت چند تکه خارج کنند و در محل آن متیلن بلو تزریق می کنند که در کلونوسکوپی های بعدی یا در صورت نیاز به جراحی ، محل ضایعه مشخص باشد .
برخورد با پولیپ هامارتومی
در کودکی تظاهر می کنند. با جهش PTEN همراهی دارد که از FAP افتراق داده می شود . پولیپ هامارتومی در چند سندرم مشاهده می شود .
سندرم پولیپوز فامیلیال جوانان : اتوزوم غالب است و 100 پولیپ ها در کولون و رکتوم وجود دارد .
باید اسکرین از نوجوانی حدود 10 سالگی انجام و در صورت تائید تشخیص ، کولکتومی انجام می گردد . در صورت درگیری رکتوم توتال پروکتوکولکتومی و ایلئوآنال پاوچ انجام می شود .
سندرم پوتزجگرز : با نقاط ملانینی روی مخاطات ( لب و دهان ) و پولیپ های روده باریک تظاهر دارد .
خطر بدخیمی کم است . اسکرین با کولونوسکوپی و آندرسکوپی از 20 سالگی می باشد . لازم به جراحی پروفیلاکسی نمی باشد ؛ فقط در صورت انسداد و خونریزی یا اگر نمای آدنوماتوزی پیدا کند ، جراحی می شود .
جهت تماس با دکتر ستوده نیا فوق تخصص جراحی کولون و رکتوم می توانید با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید.
88776292 – 88775549
برخورد با پولیپ های التهابی ( سودو پولیپ )
علت ایجاد این نوع پولیپ ها مختلف می باشد از جمه :
بیماری های التهابی روده
آمیب
شیستوزوما
ایسکمی کولون
با توجه به نمای غیر قابل افتراق از پولیپ آدنوماتوزی ، باید برداشته شوند .
برخورد با پولیپ هیپرپلاستیک
معمولا زیر 5 میلی متر هستند و خطر بدخیمی ندارند. در موارد بزرگتر از 2 سانتی متر جهت افتراق از انواع آدنوماتوزی باید برداشته شوند .
برخورد با پولیپ Serrated :
سندرم های فامیلیال با این پولیپ دیده می شود که نوعی پولیپ نئوپلاستیک است و مثل پولیپ آدنوماتوزی باید برخورد شود .
اندیکاسیون کولکتومی در پولیپ های کولون:
در برخی موارد که برداشتن کلونوسکوپیک امکان پذیر نیست مثل پولیپ بزرگ و Flat یا در صورت وجود Focus از کانسر مهاجم در پولیپ با درگیری ساقه یا poordiff بودن یا مارژین زیر 1 میلی متر یا تهاجم لنفوواسکولار ، باید کولکتوومی انجام شود .
سرطان روده بزرگ، به رشد بی رویه و غیر طبیعی سلول های سرطانی در کولون، رکتوم یا بخشی از روده بزرگ گفته می شود. این بیماری نیز می تواند به سایر قسمت های بدن حمله کرده و آن ها را درگیر نماید. این بیماری معمولا با تومور خوش خیم آغاز شده و به مرور زمان به یک بیماری سرطانی تبدیل می گردد. دراین مقاله قصد داریم در مورد علائم، تشخیص و درمان سرطان روده بزرگ اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار دهیم. در ادامه مقاله با ما همراه باشید…
سرطان روده بزرگ چیست؟
لازم است بدانید که اکثر سرطان ها در کولون یا رکتوم ( rectum: همان قسمت انتهایی روده بزرگ در انسان است.) از پولیپ ها ایجاد می شوند، لذا با تشخیص و برداشتن ان ناحیه می توان از پیشروی این بیماری جلوگیری کرد. زمانی که سلول های درون پولیپ ها شروع به تکثیر شدن می کنند و پخش می شوند، خود را به روده بزرگ می رسانند. این سلول ها، توسط عروق خونی به تمام بدن رسیده می شوند. حال اگر این روند ادامه پیدا کند باعث ایجاد تومور می شود. اما برای این تومور ها راه حلی معرفی می شود که در ادامه به توضیح بیشتر آن می پردازیم .
امروزه با پیشرفت علم، تشخیص و برداشت این پولیپ ها قبل از ایجاد سرطان بسیار بهتر شده و می توان تست و آزمایش هایی به این منظور انجام داد و زمانی که به طور مداوم این کار انجام شود و از خطر ابتلا به سرطان های روده بزرگ جلوگیری می کند.
علائم ابتلا به بیماری سرطان روده بزرگ
در ابتدای بروز این بیماری هیچ علائم مشخصی وجود ندارد، اما گذشت زمان و بروز علائم بیشتر به اندازه و محل تومور بستگی دارد. این علائم به وجود امده ممکن است تنها بر روده ی بزرگ و عادات ان تاثیر بگذارد. با رشد و پیشروی سرطان ممکن است کل بدن تحت تاثیر قرار بگیرد. برخی تغییراتی بر عادات روده اعمال می شود که نشان دهنده ی بروز سرطان می باشد.
سرطان روده بزرگ بسته به میزان پیشرفت سرطان، می تواند علائم مختلفی داشته باشد. شایع ترین علائم ابتلا به بیماری سرطان روده بزرگ عبارتند از:
خون در مدفوع و یا خونریزی از مقعد
تغییرات در اجابت مزاج
کاهش وزن
خستگی مزمن
درد شکم و دل پیچه
احساس عدم تخلیه کامل روده
علائم موضعی سرطان روده
علائم موضعی تنها بر روده بزرگ و رکتوم اثر می گذارد و بر دیگر قسمت های بدن اثر نمی گذارد. علائم موضعی شامل موارد زیر می شود:
اسهال
یبوست
مدفوع باریک تر از حد معمول
نفخ شکم یا احساس گرفتگی در ناحیه ی شکم
خونریزی مقعد
علائم سیستمیک سرطان روده
گاهی اوقات علائم این بیماری به میزانی پیشروی می کند که اثراتش را می توان بر قسمت های دیگر بدن و فرا تر از دستگاه گوارش مشاهده کرد. این علائم سیستمیک شامل موارد زیر می باشد:
زردی
کم خونی
ضعف
احساس خستگی
بی اشتهایی
حالت تهوع و استفراغ
چه کسانی در معرض خطر سرطان روده بزرگ هستند؟
این نوع سرطان معمولا در افرادی که بالای سن 50 سال قرار دارند، مشاهده می شود این افراد در دسته متوسط احتمال خطر به سرطان و پولیپ روده بزرگ هستند. اما آنچه که بیشتر از سن، احتمال خطر را بالا می برد وجود سابقه بیماری سرطان روده بزرگ و پولیپ در خود و یا یکی از اعضای خانواده است و همچنین اشخاصی که دچار سندرم ژنتیکی وراثتی و یا بیماری های التهابی مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو هستند .
در نتیجه بهترین سن برای شروع انجام آزمایش ها و تست های تشخیصی در افراد مختلف، متفاوت است. معمولا بهتر است برای انجام این آزمایش ها با جراح خوب کولورکتال مشورت داشته باشند تا متوجه شوند بهترین زمان برای شروع تست چه موقع خواهد بود .
اغلب مردم از اینکه به چه میزان در معرض ابتلا به بیماری سرطان روده هستند، خبر ندارند. عوامل خطر بر سرطان کولون شامل موارد زیر می باشد:
افرادی که 50 سال یا بیشتر سن دارند: یکی از مهم ترین عامل هایی که باعث بروز این بیماری می شود، بالا رفتن سن است. به طوری که دو سوم افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند بالای 50 سال سن دارند.
اگر فرد در ناحیه ی کولون خود پولیپ داشته باشد، احتمال اینکه به این بیماری مبتلا شود زیاد است.
اگر در افراد خانوده خود کسی را داشته باشد که به این بیماری مبتلا شده باشد، احتمال اینکه به این بیماری مبتلا شود بسیار است و این افراد باید هر چند مدت یک بار چکاپ بشوند تا احتمال وقوع این بیماری را کاهش دهند.
سرطان می تواند یک بیماری ژنتیکی باشد که این نوع سرطان هم می تواند شامل شود. زمینه ی وراثتی بودن بیماری سرطان کولون می تواند به شکل های مختلفی می توان مشاهده کرد که مهم ترین ان به صورت سندروم پولیپوز ارثی و غیر پولیپی کولون( سندروم لینچ، lynch: یک اختلال ژنتیکی می باشد که زمانی رخ می دهد که فرد ژن تغییر یافته یا جهش یافته به ارث بره باشد.)
پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
– FAP یکی از سندروم های سرطان کولورکتال ارثی است.
– FAP از پولیپ های روده بزرگ در دوران نوجوانی شروع می شوند.
داشتن سبک زندگی ناسالم می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. سبک زندگی ناسالم می تواند مصرف و استعمال دخانیات و مواد مخدر، مصرف مشروبات الکلی، تغذیه ی ناسالم مانند مصرف بیش از اندازه گوشت قرمز و غذاهای اماده و فراوردی شده و کم تحرکی باشد.
افزایش وزن: افرادی که اضافه وزن دارند و به چاقی مبتلا هستند به خصوص افرادی که چربی بیش از اندازه در ناحیه ی شکم دارند بسیار در معرض ابتلا به این بیماری می باشند.
افرادی که دارای بیماری هایی مانند دیابت و کبد چرب دارند هم بسیار در معرض ابتلا به این بیماری می باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فرد در وجود خود متوجه علائمی شود که این علائم برطرف نشود، باید حتما به پزشک مراجعه کند. معمولا افرادی که بالای 50 سال سن دارند باید با توجه به نظرات پزشک مورد غربالگیری قرار بگیرند. اما افرادی که احتمال ابتلا در آن ها بیشتر است باید زود تر به درمان و غربالگری اقدام کنند. غربالگری روده ی بزرگ را می توان با کولونوسکوپی انجام داد.
دلایل ابتلا به بیماری سرطان روده بزرگ
تا کنون دلیل اصلی ابتلا به بیماری سرطان روده بزرگ شناخته نشده است، اما عواملی وجود دارد که خطر ابتلا فرد به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد. برخی از عوامل افزاینده خطر ابتلا به این بیماری عبارتند از:
سبک زندگی ناسالم و افزایش سن
اختلالات ژنتیکی و یا وراثتی
چاقی
مصرف دخانیات
عدم فعالیت بدنی، ممکن است باعث ابتلا به بیماری سرطان روده بزرگ شود. لذا توصیه می شود روزانه حداقل 30 دقیقه پیاده روی با سرعت مناسب داشته باشید.
رژیم غذایی نامناسب مثل مصرف گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس
مصرف الکل
وجود بیماری هایی مثل بیماری کرون و کولیت زخمی
سرطان کولورکتال نیز فرد را در معرض ابتلا به بیماری سرطان قرار می دهد. این بیماری ممکن است زمینه ابتلا به بیماری سرطان در افراد زیر 50 سال را فراهم نماید.
تشخیص بیماری سرطان روده بزرگ
تشخیص زود هنگام سرطان باعث آسان تر بودن درمان آن خواهد شد. بیماری سرطان روده در مراحل اولیه کاملا بدون علامت می باشد. البته توصیه می شود که همه افراد چکاب های مخصوص سرطان روده (چکاب های غربالگری) را از سن 50 سالگی شروع کنند. افرادی که سابقه فامیلی این بیماری را دارند، باید چکاب را از 40 سالگی آغاز کنند. چرا که این افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
کولونوسکوپی: یکی از رایج ترین راه های تشخیص بیماری سرطان روده بزرگ انجام کولونوسکوپی می باشد. در انجام کولونوسکوپی، یک لوله ی طولانی و انعطاف پذیر به روده وارد می شود. انجام کولونوسکوپی نسبت به عکس برداری روده توسط باریم (باریم انما)، در تشخیص پولیپ های کوچک دقیق تر می باشد. اگر پولیپ در روده بزرگ مشاهده شود می توان ان را با کولونوسکوپی برداشت و به آزمایشگاه ارسال کرد. کولونوسکوپی بهترین روش برای درمان و تشخیص پولیپ می باشد.
رکتوسیگموئیدوسکوپی: رکتوسیگموئیدوسکوپی، دو نوع انعطاف پذیر و سخت دارد. در نوع سخت طول کمتری حدود 25 تا 30 سانت از روده را می توان مشاهده کرد و توسط نوع انعطاف پذیر می توان حدود 60 سانت از روده بزرگ و راست روده را بررسی نمود. با استفاده از سیگموئیدوسکوپ می توان پولیپ و بیوپسی سرطان را برداشت.
نشانگر تومور: پزشکان اگر طی معاینه متوجه شوند که بیمار مشکوک به سرطان روده ی بزرگ است، آزمایش خون نشانگر تومور به نام انتی ژن کارسینو CEA ( انتی ژن کارسینو CEA پروتئینی است که به طور طبیعی در بافت گوارش جنین ساخته می شود.) را تجویز می کنند. CEA برای بیمارانی انجام می شود که درمان شدند و بعد از درمان، با کنترل CEA یا نشانگر تومور، بیمار تحت نظر قرار گرفته می شود بالارفتن CEA می تواند نشان دهنده فعال شدن یا عود بیماری باشد.
برخی سلول های سرطانی روده بزرگ و راسته روده و حتی برخی سرطان های دیگر ماده ایی به اسم CEA تولید می کنند. این ماده در افرادی که به بیماری سرطان روده ی بزرگ مبتلا هستند نبست به سرطان های دیگر به میزان بیشتری یافت می شود.
شایع ترین فرم های سندروم سرطان روده بزرگ عبارت است از:
سرطان HNPCC: افرادی که به این سرطان مبتلا هستند احتمال اینکه به سرطان روده بزرگ قبل از 50 سالگی ابتلا شوند زیاد است.
سرطان FAP: این سرطان به عنوان یک اختلال شناخته شده است که در این بیماری هزاران پولیپ در پوشش کولون و رکتوم نمایان می شود.
پیشگیری از سرطان روده بزرگ
می توان با داشتن برخی عادت های مناسب احتمال ابتلا به بیماری سرطان روده را کاهش داد. بر طبق گزارشات پزشکی داشتن تناسب اندام، عدم استعمال سیگار و فعالیت های متداوم، در این زمینه بسیار موثر است .در مورد همه بیماری ها برخی موارد وجود دارد که می تواند به منظور جلوگیری از ابتلا به بیماری تلقی شود. این موارد در مورد سرطان روده بزرگ می تواند اجتناب از مصرف الکل، عدم مصرف دخانیات، فعالیت و ورزش روزانه، سبک زندگی درست و گنجاندن برنامه غذایی مفید، حفظ تناسب اندام و داشتن وزن ایده آل باشد.
درمان سرطان روده بزرگ
سرطان روده، همانطور که ذکر گردید از از قسمت های مخاطی داخل روده نشات می گیرد. معمولا این مشکل از پولیپ های خوش خیم در روده به وجود می آید، که اگر به موقع اقدام و تشخیص داده شود به مرحله سرطانی شدن نخواهد رسید. خبر خوب برای برای مبتلایان این بیماری الگوی مناسب برای جلوگیری و تشخیص زود هنگام بیماری است. به طوری که روند سرطانی شدن پولیپ ها کند بوده و این زمان طلایی درمان به بیمار و متخصص کولورکتال اجازه می دهد تا بتواند درمان به موقع را انجام دهد .
کاهش وزن و نرمال نگه داشتن آن می تواند تا حد قابل توجهی به این درمان کمک نماید. به گونه ای که افراد چاق چهار برابر بیشتر در خطر ابتلا به سرطان های روده هستند.
کلام آخر
بیماری ها از ابتدای بروز علائم تا تشخیص و درمان لازم به گذراندن دوره ای مهم هستند که می توان آن را جزو مهمترین مرحله دانست. انتخاب درست متخصص و طی کردن دوره درمان شما را در بهبودی یاری می رساند و سلامتی را دوباره به زندگی شما بازمی گرداند. با توجه به موارد ذکر شده انجام آزمایش های دوره ای در بازه زمانی حساس زندگی، بسیار اهمیت دارد و جزو بهترین راه جلوگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ است.
برخی از خدمات دکتر سامان ستوده نیا فوق تخصصی جراحی کولون و رکتوم عبارتست از :
برخورد با پولیپ نئوپلاستیک
