سرطان روده بزرگ که همان سرطان کولورکتال نام دارد از شایع ترین سرطان ها می باشد. به رشد توده های سرطانی در روده بزرگ سرطان روده بزرگ گفته می شود. با ما همراه باشید تا درباره جزئیات این بیماری صحبت کنیم.
سرطان روده
سرطان روده بزرگ در روده بزرگ، که بخشی از سیستم گوارشی بدن است، شروع می شود. عملکرد اصلی روده بزرگ جذب مواد زائد از روده کوچک است. مواد زائد معده وارد روده می شوند و سپس به روده بزرگ که بخشی از روده بزرگ است می روند. روده یک لوله عضلانی طولانی است که مواد زائد را از روده بزرگ به راست روده و سپس از بدن خارج می کند. سالانه حدود 145000 مورد سرطان روده بزرگ در ایالات متحده تشخیص داده می شود. خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در طول زندگی حدود 6 درصد است، اما برخی از افراد به دلیل سابقه خانوادگی این بیماری یا سایر بیماری ها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
بزرگسالانی که در معرض خطر بالای سرطان روده بزرگ نیستند، باید آزمایشات غربالگری را از سن 50 سالگی شروع کنند. افرادی که به دلیل سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان کولون یا رکتوم، پولیپ روده بزرگ یا بیماری التهابی روده در معرض خطر بالاتری قرار دارند، باید بررسی و چکاپ های روتین داشته باشند.
انواع سرطان روده بزرگ
شایع ترین نوع سرطان روده بزرگ که تشخیص داده می شود، آدنوکارسینوم نام دارد که از پوشش داخلی روده بزرگ شروع می شود.
سایر انواع نادر سرطان روده بزرگ عبارتند از:
- سارکوم، سرطانی که معمولاً در بافت‌های نرم مانند ماهیچه‌ها شروع می‌شود، اما می‌تواند در روده بزرگ نیز رخ دهد.
- تومور نورواندوکرین یا کارسینوئید
- تومور سیروز
- کارسینوم آدنونوراندوکرین مختلط
- تومور استرومایی دستگاه گوارش که نوعی سارکوم بافت نرم است
- لنفوم، سرطانی است که معمولاً در سیستم ایمنی بدن بیمار شروع می شود اما گاهی ممکن است در سایر اندام ها مانند روده بزرگ شروع شود.
جراحی سرطان روده بزرگ
شاید برای همه روشن باشد که روده بزرگ چه وظیفه ای در بدن دارد . عملکردی که روده بزرگ در بدن انسان دارد بسیار حیاتی و ضروری است و اگر اختلالی در خروج آن داشته باشد باید جدی گرفته شود . روده بزرگ که از نظر علمی با نام کولون شناخته شده است در سیستم دستگاه گوارش وظیفه دفع مواد زائد را به عهده دارد این قسمت حدود 150 سانتی متر است.
مشکلات روده بزرگ عمدتا خوش خیم هستند و می تواند با اقدامات به موقع سریع درمان شود اما اگر از زمان مناسب درمان، گذشته باشد وخامت آن بیشتر خواهد شد. سرطان روده بزرگ پولیپ های آدنوماتوز در کولون می باشند که ممکن است دیواره روده را تحت تاثیر قرار دهد و به مرور به سرطان تبدیل شود.
درمان سرطان روده بزرگ
برای درمان سرطان روده بزرگ بهترین راه جراحی معرفی می شود . البته این جراحی به چند بخش تقسیم می شود و می تواند حذف تومور ایجاد شده در روده و یا قسمتی از کولون یا همان روده بزرگ که تومور در آن ایجاد شده باشد . حتی در مواردی ممکن است بافت اطراف قسمت سرطانی که هنوز سالم هستند نیز برداشته شود و یا گره های لنفی که در نزدیک تومور موجود و قسمتی که دو روده به هم متصل شده اند، باشد.
در موارد محدودی لازم می شود کل روده بزرگ از بدن خارج شود که در این حالت بیماری بیش از اندازه پیشروی کرده است و بیمار تحت شیمی درمانی نیز قرار می گیرد تا به کوچک شدن تومور موجود قبل از اینکه جراحی انجام شود، کمک نماید.
در مورد رژیم غذایی بعد از جراحی سرطان روده بیشتر بدانید.
سرطان روده بزرگ چه نشانه هایی دارد؟
برخی علائم در بروز بیماری بسیار مشهود هستند اما نمی توانند تنها علائم یک بیماری باشند. در سرطان روده بزرگ نیز علائمی وجود دارد که در ادامه به بیان بخشی از آن می پردازیم.
یکی از نشانه های مهم وجود خون در مدفوع است که این خون می تواند تیره و یا روشن باشد. تغییر در نظم اجابت مزاج که برای شما غیر معمول تلقی می شود. همچنین وجود اسهال ، یبوست ، استفراغ که بیمار از وجود آن شکایت می کند. البته برخی از علائم نیز وجود دارد که در برخی از افراد مشاهده می شود. مانند:
- کم شدن یکباره وزن بدون اینکه دلیل خاصی برای آن وجود داشته باشد.
- خستگی مفرط
- مدفوع به صورت باریک دفع شود
- احساس دفع نشدن کامل مدفوع
چه کسانی به سرطان روده دچار می شوند؟
یکی از آیتم های مهم در افرادی که خطر ابتلا به این بیماری در آن ها وجود دارد، مسئله ژن می باشد. سابقه بیماری و زمینه ارثی بودن در سرطان روده نیز تاثیر گذار است و افرادی که در خانواده درجه یک خود با این مشکل روبرو بوده اند بیشتر در معرض سرطان روده هستند. گزینه دیگر از عوامل این بیماری، وجود بیماری های قبلی در فرد است که شامل مشکلاتی از قبیل سرطان راست روده یا رکتوم یا تخمدان یا مشکلات مجاری ادراری می شود.
در برخی موارد نیز استفاده از مواد مخدر مانند سیگار کشیدن و یا اضافه وزن نیز می تواند خطر ریسک بیماری را افزایش دهد. توصیه اکیدی که دکتر سامان ستوده نیا متخصص کولورکتال در این باره ذکر می کنند انجام تست های غربالگری می باشد که بهتر است از سن 50 سال به بعد انجام شود البته در مورد افرادی که زمینه ارثی نیز در آن ها وجود دارد بهتر است این سن را از زمان پایین تر آغاز کنند.
روش های جراحی سرطان روده بزرگ
در ادامه به روش های جراحی سرطان روده بزرگ پرداخته شده است.
پولیپکتومی یا برداشت موضعی
با این روش با استفاده از یک کولونوسکوپ، پولیپ یا قسمتی که دچار سرطان شده است، برداشته می شود حال در بخشی که جراحی با برداشت موضعی همراه باشد، قسمتی از بافت دیواره روده نیز حذف می شود.
برداشت روده بزرگ
در بخشی که سرطان روده بزرگ پیشروی کرده باشد با استفاده از روش کولکتومی قسمت هایی از روده یا تمام آن برداشته می شود.
کولکتومی دو قسمت دارد یک قسمت آن :
کولکتومی سگمنتال:
این جراحی که به نام همی کولکتومی یا حذف سگمنتال معروف است، در آن علاوه بر جدا کردن بخش بیمار قسمتی از بافت های سالم نیز جدا می شود.
کولکتومی توتال:
در این روش تمامی روده بزرگ جدا می شود و گره های لنفاوی نیز برداشته می شود و این کولکتومی زمانی که نیاز به برداشتن کل تمام روده بزرگ است می باشد.
تاثیر سبک زندگی در ابتلا به سرطان روده
امروزه مشغله های فراوانی در زندگی وجود دارد که باعث می شود تحرک و فعالیت افراد تحت تاثیر قرار بگیرد. اما باید بدانید انجام ورزش های منظم و فعالیت های مناسب باعث کاهش و یا از بین رفتن بسیاری از بیماری ها خواهد شد که سرطان روده بزرگ نیز از این موضوع مستثنا نبوده و تحرک کافی خطر ابتلا به آن را کاهش می دهد.
تشخیص سرطان روده بزرگ
برای تشخیص تشخیص سرطان روده بزرگ این بیماری پس از این که علائمی از بیماری مشاهده شد باید به یک جراح خوب کولورکتال مراجعه شود تا به صورت دقیق معاینه شود. برای تشخیص درست سرطان باید مراحلی طی شود که در این بخش به آن می پردازیم.
در گام نخست معاینه بدنی و سابقه بیماری بررسی می شود در مرحله بعد باید آزمایشات لازم برای بررسی مدفوع بیمار انجام شود که تنها با میکروسکوپ می توان به مشاهده آن رسید. روش دیگری که برای تشخیص استفاده می شود بهره گیری از دستگاه کولونوسکوپی است. با کولونوسکوپی تمام ابعاد روده مورد بررسی قرار می گیرد این دستگاه یک لوله بلند و باریک و منعطف دارد که هر قسمت از روده که مشکوک به بیماری باشد نمونه برداری شده و به قسمت پاتولوژی انتقا داده می شود تا علت اصلی مشکل مشخص گردد.
قبل از جراحی چه چیزی باید انتظار داشت
- فاکتورهای خونی شما بررسی می شود.
- CEA شما ارزیابی خواهد شد
- شما یک سی تی اسکن از قفسه سینه، شکم و لگن یا اسکن PET خواهید داشت تا دقیقا مشخص شود که سرطان در کجا قرار دارد.
- برای سرطان رکتوم، ممکن است MRI و یا سونوگرافی اندورکتال انجام دهید.
این آزمایشات اغلب بعد از جراحی برای مقایسه نتایج انجام می شود.
عوارض جانبی جراحی سرطان روده
عوارض جانبی شما بستگی به نوع جراحی شما دارد. جراحی هایی که شامل برش های شکمی نمی شوند ممکن است عوارض جانبی مخرب کمی داشته باشند. دکتری که عمل جراحی شما را انجام می دهد توضیح می دهد که چه انتظاراتی باید داشته باشید و دلایل تماس با پزشک پس از عمل شما را توضیح می دهد. برای جراحی هایی که شامل برش ها هستند، عوارض جانبی، طول مدت بستری در بیمارستان و زمان بهبودی به نوع جراحی شما و واکنش بدن شما پس از عمل بستگی دارد.
لوله NG
بسیاری از بیمارانی که تحت عمل جراحی شکم قرار می گیرند، برای بخشی از اقامت خود در بیمارستان، لوله NG دریافت می کنند. این لوله اغلب زمانی که تحت بیهوشی هستید قرار می گیرد. از طریق سوراخ بینی وارد می شود و معده را به یک پمپ خارجی متصل می کند تا معده بتواند در روده بزرگ خالی شود. عوارض جانبی لوله NG می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ساییدن دور بینی
- گلو درد
- تحریک و تشدید (اگرچه موقتی است، بسیاری این لوله را ناراحت کننده می دانند)
- درد
برش جراحی احتمالاً باعث می‌شود که بیماران احساس درد و سفتی کنند و اکثر بیماران پس از جراحی برای چند هفته پس از عمل به داروهای مسکن نیاز دارند.
حالت تهوع
بسیاری از بیماران ممکن است پس از جراحی سرطان روده دچار حالت تهوع شوند. این می تواند یک عارضه جانبی ناشی از جراحی باشد، اما می تواند از داروهای مسکن نیز باشد. اطمینان حاصل کنید که همه چیزهایی را که بعد از جراحی تجربه می کنید به پرستار بگویید تا بتوانند علت تهوع را شناسایی کنند و در صورت نیاز آزمایشاتی را انجام دهند.
نشتی
برخی از جراحی ها ممکن است باعث نشت در اطراف اسکار یا عوارض دیگری شوند. اگر هر چیز غیرطبیعی را تجربه کردید، چه هنگام بستری و چه هنگام ترخیص از بیمارستان، فوراً به مطب پزشک اطلاع دهید.
رژیم غذایی
پس از جراحی، رژیم غذایی شما احتمالا محدود خواهد شد. از پزشک خود بپرسید که بر اساس نوع جراحی که انجام می دهید چه انتظاری دارید. برخی از بیماران برای چند روز قبل از شروع مجدد غذاهای جامد، به رژیم های غذایی مایع محدود می شوند. برای سایر بیمارانی که نیاز به دوره های طولانی بهبودی دارند، تغذیه ای به نام “TPN” ممکن است استفاده شود.
تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ
شناسایی عوامل کلیدی ابتلا به سرطان روده از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. سبک زندگی یکی از فاکتور های مهم ابتلا است که ممکن است بر خطر ابتلا به سرطان کولورکتال در افراد تأثیر بگذارد. ما همچنین در حال بررسی راه‌هایی برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ با آزمایش‌های بهبودیافته هستیم که می‌تواند افراد مبتلا به پولیپ یا سرطان اولیه را شناسایی کند. بیشتر تحقیقات ما بر شناسایی نشانگرهای زیستی مانند ژن ها یا پروتئین های مرتبط با خطر بالاتر متمرکز شده است. داشتن چنین نشانگرهای زیستی یا سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ، غربالگری شدیدتر و مکرر را ایجاب می کند. چیزی که در این خصوص از اهمیت ویژه ایی برخوردار است این است که هر چه این بیماری زودتر تشخص داده شود، شانس بهبودی فرد افزایش می یابد.
عوامل خطر ژنتیکی، سبک زندگی و شرایط زندگی، از عواملی هستند که خطر سرطان کولورکتال را افزایش می دهد. این ابزار پیشگیری دقیق، در نهایت می‌تواند راهنمای بهتری برای توصیه‌ها و مداخلات غذایی شخصی‌شده مانند استفاده از آسپرین برای پیشگیری از سرطان روده ارائه کند. همچنین می تواند به پزشکان بگوید که چه زمانی غربالگری کولونوسکوپی را برای هر بیمار توصیه کنند.
کلام آخر
سرطان روده یکی از سرطان های شایع است که بخش انتهایی دستگاه گوارش را درگیر می کند. با مراجعه به هنگام به پزشک و تشخیص و درمان زود هنگام می توان این بیماری را تا حد زیادی درمان کرد و از عوارض بعدی آن جلوگیری کرد.
