امروزه به دلیل آلودگی محیطی، عدم استفاده از غذاهای ارگانیک، نویز، استفاده از دخانیات، الکل، ژنتیک و جهش ژنی و ویروس های مختلف سرطان های مختلفی شایع شده است. یکی از سرطان هایی که در اثر ویروس ها شکل می گیرد، سرطان مقعد می باشد. این سرطان اغلب بدخیم است و خطرات جانی ممکن است برای بیماران در پی داشته باشد. لذا شناخت دلایل ابتلا، جلوگیری از شکل گیری سرطان مقعد و درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید تا بیشتر در این مورد بدانید.
سرطان مقعد
سرطان مقعد نوعی بیماری بدخیم است که از مجرای مقعد یا حاشیه آن منشا می گیرد.با انواع سرطان زای ویروس پاپیلومای انسانی ارتباط دارد سن بالای 50 سال ، زگیل های تناسلی ، داشتن چندین شریک جنسی ، مردان همجنس باز و کسانی که از راه مقعد مقاربت داند ممکن است بیشتر در خطر باشند .HIV یا داروهای تضعیف کننده ایمنی ، فیستول مزمن و سابقه ی پرتو گیری لگن نیز می تواند خطر ابتلا را همانند دخانیات افزایش دهد .اگر چه خطر ناشی از استعمال دخانیات با ترک کاهش می یابد.سرطان مقعد شایع نیست .3 تا 4 درصد سرطان روده بزرگ از این نوع است ،زنان بیش از مردان گرفتار می شوند ( اما تومورهای حاشیه مقعد در مردان شایع تر است ) سن متوسط ابتلا 50 تا 70 سال است . میزان بروز آن رو به افزایش است.
دلایل ایجاد سرطان مقعد
سرطان مقعد وضعیتی است که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای مقعد و کانال مقعد تقسیم میشوند و بهطور غیرقابل کنترلی رشد میکنند. مقعد که در انتهای روده بزرگ در زیر راست روده قرار دارد، ساختاری است که از طریق آن مواد زائد جامد دفع می شوند. سرطان مقعد نسبتاً نادر است – بسیار نادرتر از سرطان روده بزرگ یا راست روده – و اغلب افراد مسن را مبتلا می کند.
اکثر سرطان های مقعد در مخاط یا پوشش داخلی کانال مقعد ایجاد می شوند. این ناحیه حدود یک و نیم اینچ طول دارد و راست روده را به لبه مقعدی متصل می کند، جایی که کانال مقعدی به پوست خارجی مقعد می رسد. بسیاری از تومورهای مختلف می توانند در مقعد و کانال مقعد ایجاد شوند، از جمله تومورهای خوش خیم (غیر سرطانی) که ممکن است در طول زمان به سرطان تبدیل شوند. دلایل زیر می تواند عوامل موثر در ایجاد سرطان مقعد باشد.
- داشتن عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV).
- 50 سال یا بیشتر بودن
- درگیر شدن در رابطه جنسی مقعدی به عنوان شریک دریافت کننده (این امر در مورد مردان و زنان صادق است)
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف
- کشیدن سیگار یا استفاده از سایر محصولات تنباکو
- داشتن فیستول مقعدی
مشخصات سرطان مقعد
- خونریزی از رکتوم
- خارش مقعد
- احساس ناراحتی در مقعد
- درد یا ترشح
- احساس توده در لبه مقعد
- در صورت درگیری اسفنکتر
- بی اختیاری مدفوع ایجاد می شود
- فقدان علائم
معاینه سرطان مقعد
در مشاهده حاشیه مقعد ممکن است اولسر یا رشد پرولیفراتیو بافت دیده شود یا آنکه در معاینه مقعد ، بر آمدگی یا توده لمس شود .در 15 تا 30 درصد موارد ، هنگام مراجعه به پزشک غده لنفاوی قابل لمس در ناحیه کشاله ران وجود دارد (اما فقط حدود نیمی از این غده ها حاوی تومور هستند ). در مورد درمان کولیت عصبی روده بیشتر بدانید.
تقسیم بندی سرطان مقعد
- تومور های مجرای مقعدی (اغلب تمایز اندک دارند و کراتینیزه هستند).
- تومورهای حاشیه مقعد (15 تا 30 درصد موارد ، بیشتر به خوبی تمایز یافته اند و کراتین تولید می کنند).
- تومورهای بالای خط دندانه ای به غدد لنفاوی گردن دست اندازی می کنند ولی تومورهای پایین این خط به غدد کشاله ران انتشار می یابد.
بررسی سرطان مقعد
- پروکتوسکوپی و بیوپسی : برای بررسی بافت شناختی ، معاینه زیر بیهوشی گاه لازم می شود .
- خون : شمارش گلبول های خونی (برای بررسی کم خونی ) ، آزمایش های کبدی
- تصویربرداری : سونوگرافی از داخل مقعد برای بررسی تهاجم ، MRI ، سی تی اسکن یا اسکن PET برای مرحله بندی .
- سیستم مرحله بندی TMN : : فقدان شواهد تومور اولیه ، Tis : کار سینوم محدود به محل T1 : اندازه کوچک تر یا مساوی 2 سانتی متر ، T2 : بزرگ تر یا مساوی 2 سانتی متر و کوچک تر از 5 سانتی متر ، T3 : بزرگتر از 5 سانتی متر ، T4 : هر اندازه ای به شرط آنکه به درون بافت های مجاور رشد کرده باشد .N. : بدون درگیری غدد لنفاوی ، N1 : درگیری غده های لنفاوی اطراف مقعد ، N2 : درگیری یک طرفه ی غدد لنفاوی لگن یا کشاله ران ، N3 : درگیری غده های لنفاوی اطراف مقعد همراه با با غدد لنفاوی لگن یا کشاله ران یا درگیری دو طرفه غدد لنفاوی ، کشاله ران یا لگن ، MX :متاستاز ارزیابی نشده است ، M. : بدون انتشار دور دست .، M1 : متاستاز به اعضای دور دست یا غدد لنفاوی شکم .
اهمیت تشخیص زود هنگام سرطان مقعد
سرطان مقعد زمانی قابل درمان است که زود تشخیص داده شود. گزینه های درمانی به موارد زیر بستگی دارد:
- نوع سلول سرطانی موجود
- مرحله سرطان
- محل تومور
- وضعیت ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) بیمار
- عود سرطان پس از درمان
- ترجیحات بیمار و سلامت کلی او
هدف اولیه درمان، درمان بیماری و حفظ عملکرد مقعدی با بهترین کیفیت زندگی ممکن است. بسته به اینکه تومور مجرای مقعدی را درگیر کند یا حاشیه مقعد، درمان ها متفاوت است. در مورد کولونوسکوپی بیشتر بدانید.
درمان سرطان مقعد
- پیشگیری : عوامل خطر ساز را به حداقل برسانید ، واکسنی برای HPV 16 یا 18 وجود دارد اما در حال حاضر مجوز استفاده از آن فقط برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم صادر شده است .بررسی هایی برای ارزیابی این واکسن در پیشگیری از سرطان مقعد طرح ریزی شده است .
- شیمی درمانی و پرتو درمانی : داروهای شیمی درمانی همراه با پرتو درمانی موضعی ناحیه مقعدی و غدد لنفاوی کشاله ران .
- جراحی : خارج کردن موضعی کارسینوم های اپیدرموئید کوچک حاشیه مقعد می تواند درمان کننده باشد در گذشته ، از رزکسیون شکمی و اطراف مقعد ، برای درمان سرطان های مجرای مقعدی استفاده می شد اما با پیشرفت روش های شیمی پرتو درمانی ، این روش اکنون فقط در موارد باقی ماندن بیماری ، عود پس از پرتو درمانی ، مبتلایان به سرطان همراه با انسداد یا انواع دیگر بدخیمی مجرای مقعدی ( مانند آدنوکارسینوم ) کاربرد دارد .
هزینه درمان سرطان مقعد
هزینه درمان سرطان مقعد، بسته به پیشرفت بیماری، نوع درمان پیشنهادی ( جراحی یا پرتو درمانی)، تعداد جلسات پرتو درمانی، تخصص پزشک، نوع بیمه و بیمارستان متفاوت می باشد. به منظور اطلاع دقیق از هزینه درمان ضروری است که به پزشک متخصص مراجعه شود. در مورد تشخیص سرطان روده بیشتر بدانید.
عوارض سرطان مقعد
موضعی: درد ، خونریزی ، بی اختیاری مدفوع و در صورت غفلت از بیماری فیستول رکتوواژینال.
ناشی از پرتو درمانی: درماتیت ناشی از پرتو درمانی ، التهاب پرینه ، پروکتیت و اسهال.
کلام آخر
سرطان مقعد یکی از سرطان های بسیار کم رواج بین افراد می باشد. این بیماری با روش هایی قابل درمان است. در درمان این بیماری تشخیص زود هنگام از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
