زگیل مقعدی که به آن کوندیلوما آکومیناتا نیز گفته میشود، نوعی عفونت ویروسی شایع است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود این ضایعات از طریق تماس جنسی منتقل شده و در صورت عدم درمان گسترش یا عود میکند به همین خاطر پیشگیری و درمان مناسب اهمیت ویژهای دارد توجه داشته باشید که این ضایعات بدون درد بوده اما میتوانند باعث خارش، ناراحتی و مشکلات روانی شوند.
علائم زگیل مقعدی
در صورت مشاهده علائم زیر مراجعه به پزشک ضروری است اما در حالت کلی بدون علائم بوده و تنها در معاینه تشخیص داده میشوند.
- برآمدگیهای کوچک و گوشتی اطراف یا داخل مقعد (تکی یا خوشهای)
- خارش یا سوزش در ناحیه مقعد
- احساس ناراحتی یا فشار در ناحیه مقعد
- ترشح یا رطوبت غیرطبیعی از مقعد
- خونریزی خفیف هنگام دفع مدفوع (در موارد خاص)
📌 نکته: زگیل مقعد در صورت علامت دار بودن بعد از گذشت 3 ماه تا یک سال خودش را نشان می دهد.
علت ابتلا به زگیل مقعدی
علت ابتلا به زگیل مقعدی در زنان و مردان مشابه است، اما برخی عوامل بسته به شرایط فرد تفاوتهایی دارد ولی در حالت کلی تماس جنسی مقعدی محافظتنشده، داشتن شرکای جنسی متعدد، تماس مستقیم با پوست یا نواحی آلوده و شریک جنسی بدون علائم از مهمترین دلایل انتقال این ویروس در هر دو جنس محسوب میشوند. همچنین ضعف سیستم ایمنی به دلیل بارداری، بیماریهای مزمن یا مصرف داروهای خاص در زنان و مردان میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
توجه داشته باشید که عدم دریافت واکسن HPV نیز یکی از عوامل مشترک در بالا رفتن احتمال ابتلا به زگیل مقعدی است. پس با رعایت بهداشت جنسی، محدود کردن تعداد شرکای جنسی و واکسیناسیون میتوان از انتقال آن در هر دو جلوگیری کرد.
راههای انتقال زگیل مقعد
یکی از مهم ترین علل ایجاد زگیل مقعدی ویروس HPV است بنابراین می توان گفت که یک نوع ویروس از خانواده تبخال است نوعی که مرتبط به دستگاه تناسلی است وعمدتاً به دنبال تماس جنسی انتقال پیدا می کند. متاسفانه در جامعه فعلی ما این بیماری خیلی زیاد دیده می شود از جمله راههای انتقال به شرح زیر است:
- از طریق تماس پوستی از فرد مبتلا به فردی که مبتلا نیست منتقل می شود
- زگیل مقعد از طریق تماس با ترشحات تناسلی از فرد مبتلا به فردی که مبتلا نیست انتقال می یابد.
بیشتر بخوانید: زگیل تناسلی
تشخیص زگیل مقعدی
برای تشخیص پزشک از چند روش استفاده میکند تا وجود ضایعات و نوع آنها را بهطور دقیق مشخص کند که از مهمترین روشهای تشخیص میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
معاینه فیزیکی
پزشک با مشاهده مستقیم ناحیه مقعد و اطراف آن، به دنبال وجود برآمدگیها یا ضایعات گوشتی کوچک میگردد که نشانه زگیل هستند. این معاینه ساده و بدون درد است.
معاینه دیجیتال مقعد
در این روش، پزشک با استفاده از انگشت پوشیدهشده با دستکش، داخل کانال مقعد را بررسی میکند تا زگیلهایی که داخل مقعد قرار دارند نیز شناسایی شوند.
آنوسکوپی
اگر احتمال وجود زگیل داخل کانال مقعد وجود داشته باشد، پزشک از وسیلهای به نام آنوسکوپ (یک لوله باریک و کوتاه با منبع نور) برای بررسی دقیقتر داخل مقعد استفاده میکند.
بیوپسی
در مواردی که ضایعات مشکوک یا غیرمعمول باشند، پزشک نمونه کوچکی از بافت زگیل را برداشته و به آزمایشگاه میفرستد تا از نظر سرطانی بودن یا نوع دقیق آن بررسی شود.
آزمایش HPV
در برخی موارد، بهویژه اگر فرد در معرض خطر انواع پرخطر ویروس HPV باشد، ممکن است نمونهبرداری و آزمایش HPV برای شناسایی تیپ ویروس انجام شود.
توجه داشته باشید که ترکیب این روشها به پزشک کمک میکند تا بیماری را بهدرستی تشخیص داده و بهترین روش درمانی را انتخاب کند. تشخیص زودهنگام برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و عوارض احتمالی بسیار مهم است.
پیشگیری از زگیل مقعد
برای جلوگیری از انتقال زگیل مقعدی رعایت نکاتی مانند استفاده از کاندوم یا محافظهای دندانی در روابط جنسی، داشتن شریک جنسی ثابت، رعایت بهداشت فردی و جنسی، دریافت واکسن HPV، اجتناب از تماس مستقیم با ضایعات زگیلی و انجام معاینات و تستهای منظم توصیه میشود. این اقدامات میتواند به شکل مؤثری از ابتلا و گسترش عفونت جلوگیری کند.
درمان ویروس مقعدی
مشکلی که وجود دارد این است که این ویروس هیچگاه درمان نمی شود در حقیقت همیشه ناقل و علامت دار می مانند و آن فردی که مبتلا است همیشه یک عامل خطر است برای این که به فرد دیگری انتقال بدهد. ما می توانیم با استفاده از کرایوتراپی ، لیزر و جراحی آن را کنترل کنیم. در درمان زگیل مقعدی، اگر زگیلها بسیار کوچک هستند و فقط روی پوست اطراف مقعد قرار دارند، میتوان آنها را با داروهایی درمان کرد که مستقیماً روی سطح زگیل اعمال میشود.
این عمل باید با احتیاط و دقت زیاد توسط پزشک انجام شود تا از آسیب به پوست طبیعی اطراف زگیل جلوگیری شود. روش دیگری از درمان زگیل شامل تخریب سریع زگیل ها با استفاده از چاقوی الکتریکی، برداشتن جراحی یا ترکیبی از این دو است. جراحی لیزر نیز مورد استفاده قرار میگیرد اما هیچ مزیتی نسبت به سایر درمان ها ندارد. این روشها نتایج فوری ارائه میدهند، اما باید با استفاده از بیحسی موضعی یا بیحسی عمومی یا نخاعی، بسته به تعداد و محل دقیق زگیلهای تحت درمان انجام شوند.
📌 نکته: زگیل های داخل مجرای مقعد معمولاً برای درمان با دارو مناسب نیستند و در بیشتر موارد باید با سوزاندن یا برداشتن از طریق جراحی درمان میشوند.
اگر زگیل مقعد درمان نشود چه اتفاقی می افتد
اگر زگیل مقعد درمان نشود، ممکن است به تدریج بزرگتر شده و تعداد آنها افزایش یابد. این ضایعات میتوانند باعث خارش، سوزش، ناراحتی هنگام نشستن یا دفع مدفوع شوند. همچنین ممکن است دچار عفونتهای ثانویه شوند همچنین در برخی موارد زگیلها به نواحی اطراف هم گسترش مییابند. مهمتر از همه، برخی انواع HPV پرخطر احتمال ابتلا به سرطان مقعد یا دهانه رحم را افزایش خواهد داد به همین خاطردرمان بهموقع از این عوارض جلوگیری میکند.
آیا زگیل مقعدی خطرناک است
بهطور کلی بیماری خطرناکی نیست، اما در صورت عدم درمان میتواند گسترش یابد و موجب ناراحتی، خارش و عفونتهای ثانویه شود. برخی انواع ویروس HPV که عامل زگیل هستند با افزایش خطر ابتلا به سرطانهای مقعد یا ناحیه تناسلی مرتبط هستند به همین دلیل تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و رعایت بهداشت جنسی برای پیشگیری از عوارض احتمالی ضروری است.
ایا زگیل مقعدی باعث سرطان میشود
زگیل مقعدی بهطور مستقیم باعث سرطان نمیشود، اما برخی از انواع ویروس HPV که عامل ایجاد زگیل هستند، بهویژه تیپهای پرخطر مانند HPV-16 و HPV-18، میتوانند خطر ابتلا به سرطان مقعد یا سرطان دهانه رحم را افزایش دهند. بنابراین، پیگیری، درمان و انجام آزمایشهای غربالگری منظم برای پیشگیری از عوارض جدی اهمیت دارد.
سوالات متداول زگیل مقعدی
خانم های بارداری که مبتلا به این بیماری هستند نباید روش زایمان طبیعی را انتخاب کنند زیرا امکان دارد هنگام عبور کودک از مهبل مادر کودک به این بیماری مبتلا شود همچنبن مادر باید به هنگام تغذیه و در آغوش کشیدن فرزندش بسیار مراقب باشد.
خیر، بستری مورد نیاز نمی باشد و تقریباً این جراحی را می توان به صورت سرپایی انجام داد و بعداز اتمامجراحی هم میتوان به خانه برگشت.
این موضوع بستگی به موقعیت های فردی و میزان زگیل های برداشته شده دارد اکثر افراد تا چند روز پس از درمان حال خوشی ندارند و داروهای مسکن تجویز شده را استفاده می نمایند.
بله، این بیماری درمان کامل و قطعی ندارد و فرد مبتلا حتی پس از درمان ناقل خواهد ماند.
در نهایت…
زگیل مقعدی یکی از بیماریهای شایع مقاربتی است که اگرچه اغلب خطرناک نیست، اما در صورت بیتوجهی میتواند گسترش یابد یا عود کند. تشخیص زودهنگام، رعایت بهداشت جنسی، درمان مناسب و واکسیناسیون HPV نقش مهمی در پیشگیری و کنترل آن دارند. آگاهی، پیشگیری و مراجعه بهموقع به پزشک، کلید مدیریت مؤثر این بیماری است.
باسلام
آیا زگیل مقعدی میتواند از طریق کولونوسکوپی به داخل روده هم سرایت کند ؟