ولولوس روده کوچک یا پیچ خوردن روده یک بیماری خوش خیم گوارشی است که در آن پیچ خوردگی تمام یا قسمتی از روده کوچک که در محور مزانتریک آن قرار دارد را تحت تاثیر قرار می دهد. ولولوس زمانی است که بخشی از دستگاه گوارش به اطراف حلقه می زند و روی خود تا می شود. باید اشاره کنیم که این بیماری می تواند بسیار خطرناک باشد چرا که جریان خون را قطع کرده و باعث درد شدید، ناراحتی، مدفوع خونی، گرفتگی عضلات، نفخ و انسداد روده می‌شود و همین موضوع اجابت مزاج را دشوار می‌کند.
علت پیچ خوردن روده
عوامل آناتومیک مانند دراز بودن مزانتر کولون سیگموئید، متحرک بودن سکوم، ناتوانی و یبوست مزمن، سن، رژیم غذایی نامناسب، تومور، چسبندگی، بیماری شاگاس کولون از دیگر علت‌های پیچ خوردن روده می باشد. یبوست مزمن بیماران می تواند منجر به مگاکولون افزایش سایز روده بزرگ مزمن شده و زمینه ساز ولولوس گردد. در برخی نژادها مثل ایرانی ها و اعراب ، روده بزرگ بیماران بلندتر از نژادهای دیگر است. این بلند بودن روده ها نیز سبب ولولوس یا پیچ خوردگی روده بزرگ به دور مزانتر خودش می شود.
نکته کلیدی در برخورد با این بیماران تفسیر گرافی شکم و دیدن نماهای اختصاصی ولولوس است. در صورت شک بالای تشخیصی و گرافی شکمی مشکوک، در قدم بعدی می توان «انمای حاجب مثل گاستروگرافین» انجام داد و نمای علت این بیماری را ملاحظه کرد همچنین در شرح حال این بیماران عدم دفع گاز مدفوع و سابقه يبوست مزمن قابل توجه است.
علائم پیچ خودرن روده
پیچ‌خوردگی روده یک وضعیت اورژانسی است که در آن بخشی از روده به دور خود می‌پیچد و باعث انسداد و قطع جریان خون می‌شود. علائم این وضعیت به‌صورت ناگهانی ظاهر می‌شوند که عبارتند از:
- درد شکمی شدید و ناگهانی (معمولاً در قسمت پایین یا میانی شکم)
- نفخ و باد شدید شکم
- تهوع و استفراغ
- ناتوانی در دفع گاز یا مدفوع
- تب البته در صورت ایجاد عفونت یا نکروز
- ضربان قلب بالا و افت فشار خون
- شکم سفت و حساس به لمس
در صورت داشتن هر یک از علائم گفته شده به دکتر سامان ستوده نیا بهترین جراح روده در تهران مراجعه نمایید.
تشخیص پیچ خوردن روده
تشخیص پیچ‌خوردگی روده بسیار حیاتی است، زیرا تأخیر در تشخیص میتواند منجر به نکروز روده و عوارض جدی شود. به همین دلیل، بررسی دقیق علائم بالینی و استفاده از روش‌های تصویربرداری اهمیت زیادی دارد.
معاینه بدنی
اگر معاینه فیزیکی که توسط پزشک انجام می‌شود، نشان‌دهنده ولولوس باشد، تشخیص آن به طور معمول از طریق تصویربرداری انجام می‌شود که اهمیت زیادی برای رد سایرعلل این یافته‌ها دارد. به منظور رد سایر علل درد یک معاینه کامل از جمله معاینه لگنی، ضروری باشد.
آزمایش های آزمایشگاهی
آزمایش‌های برای بررسی الکترولیت‌ها، نشانگرهای دیگر برای عفونت و نکروز و آزمایش ادرار برای رد پاتولوژی ادرار انجام می‌شود. خانم‌ها در سنین باروری نیز باید آزمایش بارداری انجام دهند همچنین برای آزمایش دقیق‌تر لازم است که بررسی نشانه مشکل در کبد، عملکرد پانکراس و سایر موارد انجام شود.
سی تی اسکن
برای بزرگسالان، توموگرافی کامپیوتری شکم، که بیشتر به عنوان سی تی اسکن شناخته می شود انجام داده می‌شود که میتواند چرخش روده را به اضافه علائم مطرح کننده ایسکمی روده مشخص کند.
تصویر برداری
یکی از یافته‌های تصویربرداری که به حمایت از تشخیص کمک می کند، عدم وجود گاز رکتوم است. اگر بیماری به سمت نکروز روده پیش رفته باشد، حباب هایی در دیواره روده مشاهده می‌شود که به پنوماتوز روده ای یا گاز ورید باب معروف است.
رادیوگرافی
رادیوگرافی اشعه ایکس شکم می تواند به تشخیص ولولوس سیگموئید کمک کند، اما باید با سایر اشکال تصویربرداری همراه باشد. برای کودکان می توان ابتدا سونوگرافی انجام داد تا از قرار گرفتن در معرض اشعه جلوگیری شود.
درمان پیچ خوردن روده
درمان پیچ‌خوردگی روده باید سریع و متناسب با شدت و نوع پیچ‌خوردگی انجام شود چرا که تأخیر در درمان باعث از بین رفتن بخشی از روده و تهدید جان بیمار شود. از جمله روش‌های درمانی به شرح زیر است:
تثبیت وضعیت بیمار
در مرحله اول، بیمار باید از نظر علائم حیاتی پایدار شود. تزریق سرم برای جبران آب و الکترولیت‌های از دست‌رفته و کنترل فشار خون انجام می‌شود. به طور معمول هم آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف نیز برای پیشگیری از عفونت داخل شکمی تجویز می‌گردند. هدف از این مرحله، آماده‌سازی بدن برای درمان قطعی (چه جراحی و چه غیرجراحی) است.
آندوسکوپیک
ولولوس سیگموئید را می توان به کمک سیگموئیدوسکوپی و قرار دادن لوله رکتال یا رفع فشار با سیگموئیدوسکوپ انعطاف پذیردرمان کرد. در بیمارانی که برای جراحی مناسب نیستند و دچار ولولوس سیگموئیدوسکوپی از راه پوست، به روش آندوسکوپیک می توان استفاده کرد.
جراحی
اگر نشانه‌هایی از نکروز، انسداد کامل یا علائم شدید مشاهده شود، عمل جراحی ضروری است. طی این عمل، بخش آسیب‌دیده روده برداشته می‌شود و دو سر باقی‌مانده به هم متصل یا کولوستومی موقت ایجاد می‌شود. توجه داشته باشید که تأخیر در جراحی منجر به گندخونی (سپسیس) و مرگ شود همچنین باید گفت که انتخاب نوع جراحی بستگی به وسعت آسیب دارد.
آیا پیچ خوردگی روده خطرناک است
بله، پیچ‌خوردگی روده (ولوولوس) میتواند بسیار خطرناک باشد چرا که این وضعیت باعث انسداد جریان خون و عبور مواد از روده می‌شود که در صورت عدم درمان سریع منجر به نکروز (مرگ بافت روده)، سوراخ شدن روده و حتی شوک و مرگ می‌شود پس با توجه به اهمیت این موضوع سرعت در تشخیص و درمان اهمیت حیاتی دارد و معمولاً هم نیاز به جراحی فوری دارد.
هزینه درمان پیچ خوردن روده
هزینه درمان پیچ‌خوردگی روده بسته به شرایط بیمار و روش درمانی متفاوت است به همین خاطر نمی‌توان هزینه مشخصی برای آن تعیین کرد چراکه عواملی مثل شدت علائم، نیاز به جراحی یا درمان غیرجراحی، مدت بستری و خدمات بیمارستانی همگی بر هزینه نهایی تأثیر دارند.
از آنجایی که این مشکل با عوارض جدی همراه است، تشخیص و درمان به‌موقع از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است اگر به بررسی دقیق‌تری نیاز دارید، می‌توانید برای ویزیت و مشاوره تخصصی به دکتر سامان ستوده‌نیا مراجعه کنید.
برای دریافت نوبت با شماره 02188776292 و 02186081463 تماس بگیرید.
سوالات متداول پیچ خوردن روده
در نوزادان، سالمندان، افراد دارای سابقه جراحی شکمی یا مشکلات مادرزادی دستگاه گوارش بیشتردیده می‌شود.
در اغلب موارد نه، اما درمان سریع بیماریهای زمینهای، اجتناب از یبوست مزمن و پیگیری مشکلات گوارشی میتواند احتمال آن را کاهش دهد.
اگر علت زمینهای برطرف نشده باشد، امکان بازگشت وجود دارد. در برخی بیماران ممکن است جراحی پیشگیرانه لازم باشد.
در نهایت…
پیچ‌خوردگی روده یک وضعیت اورژانسی است که در صورت تشخیص سریع، قابل درمان است و از عوارضی مثل نکروز روده یا عفونت گسترده جلوگیری می‌شود. آگاهی از علائم و اقدام به‌موقع میتواند نقش حیاتی در حفظ سلامت فرد ایفا کند. همچنین باید اشاره کنیم که روش‌های درمان بسته به شدت بیماری متفاوت بوده و با مراجعه به پزشک متخصص، بهترین تصمیم‌گیری انجام خواهد شد.
