آنژیودیسپلازی یک ناهنجاری عروقی است که شامل گشاد شدن و تغییر شکل غیرطبیعی عروق خونی در دستگاه گوارش، به ویژه در رودهها، میشود. این بیماری در واقع سبب بد فرم یا پیچیده شدن روده و یا آسیب به رگهای خونی خواهد شد. این بیماری میتواند به بروز خونریزیهای گوارشی و کمخونی منجر شده و به عنوان یکی از علل شایع خونریزیهای غیرقابل تشخیص در افراد مسن شناخته میشود. اگرچه علت دقیق آنژیودیسپلازی هنوز به طور کامل روشن نشده است، ولی به نظر میرسد که تغییرات دیوارههای روده به مرور زمان نقش مهمی در ایجاد این ناهنجاری دارند. آنژیودیسپلازی که معمولا با خونریزی از رکتوم خود را نشان میدهد، میتواند یک بیماری حاد باشد. در بیماری آنژیودیسپلازی به طور معمول خون ریزی متناوب است و به طور خود به خود قطع میشود. بهتر است بدانید در حدود 6 درصد از بیمارانی که به علل مختلف کولونوسکوپی میشوند، بروز پیدا کرده و در سالمندان شایعتر است (حدود 25 درصد از افراد بالای 60 سال در اکثر موارد، علائم خاصی را تجربه نخواهند کرد.)
علت آنژیودیسپلازی
آنژیودیسپلازی معمولاً ناشی از تغییرات تدریجی و تجمعی در دیواره عروق خونی کوچک در رودهها بوده که با گذشت زمان و در اثر افزایش سن رخ میدهد. علل دقیق آنژیودیسپلازی هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما چندین عامل وجود دارند که به توسعه این ناهنجاری عروقی کمک میکنند:
- افزایش سن: آنژیودیسپلازی بیشتر در افراد مسن دیده میشود. با افزایش سن، عروق خونی ممکن است به تدریج تضعیف شده و ناهنجاریهای عروقی شکل بگیرند.
- تغییرات دیواره روده و فشارهای مکرر: فشارهای مکرر و تغییرات دیوارههای روده، به ویژه در کولون، میتواند منجر به اتساع و تغییر شکل عروق خونی شود. این تغییرات ممکن است به دلیل انقباضات عضلانی مکرر و افزایش فشار داخل رودهای رخ دهد.
- کاهش جریان خون: نارسایی مزمن جریان خون در قسمتهای خاصی از روده میتواند باعث توسعه آنژیودیسپلازی شود. کاهش جریان خون ممکن است به تغییرات عروقی منجر شود.
- عوامل ژنتیکی: برخی تحقیقات نشان دادهاند که ممکن است عوامل ژنتیکی نیز در ایجاد آنژیودیسپلازی نقش داشته باشند، هرچند این ارتباط هنوز به طور کامل اثبات نشده است.
بیشتر بخوانید: علت پیچ خوردگی روده
معاینه آنژیودیسپلازی
علائم شوک در صورت شدید بودن خون ریزی در معاینه شکم علامت مشخص کننده ای وجود ندارد.
تشخیص آنژیودیسپلازی
خون : شمارش کامل و افتراقی خون، اوره و الکترولیت ها، آزمایش های انعقادی، کراس مچ ( در صورت شدید بودن خون ریزی تا 6 واحد خون آماده باشد).
آندوسکوپی : در صورت خون ریزی شدید اگر منشا خون ریزی نامشخص باشد باید از آندوسکوپی بخش فوقانی دستگاه گوارش نیز انجام شود به محض تثبیت وضع بیمار و امکان پذیر شدن آماده سازی روده باید کولونوسکوپی انجام شود.
تصویر برداری : در آنژیوگرافی شریان مزانتریک فوقانی و تحتانی کلافه های عروقی در فاز مویرگی و پرشدگی زودرس وررید های متسع دیده می شود باید میزان خون ریزی از 1 میلی متر در دقیقه بیشتر باشد تا منبع خون ریزی مشخص شود)
اسکن رادیونوکلئوتید: با گلبول های قرمز نشان دار با تکنسیوم 99 می توان خون ریزی هایی در حد 0.5 میلی لیتر در دقیقه را شناسایی کرد و با روش فوق تعیین موقعیت فضایی محل خون ریزی مشخص نمی شود.
درمان آنژیودیسپلازی
اورژانس: ارزیابی وضع همودینامیک و احیاء بیمار، تجویز اکسیژن، برقرار دسترسی وریدی و تجویز مایعات و در صورت نیاز تجویز خون.
آندوسکوپیک: این عارضه را می توان هنگام کولونوسکوپی با دیاترمی یا فوتوکواگولاسیون درمان کرد. هنگام کولونوسکوپی ضایعات به صورت نواحی کوچک برجسته یا صاف رنگ دیده می شود در 25 درصد موارد ضایعات بیش از یکی هستند.
رادیوگرافی مداخله ای: آنژیوگرافی و آمبولیزاسیون رگ های خون ریزی دهنده با کاتتر می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
جراحی: بهترین جراح روده در تهران شدت و میزان خون ریزی و همچنین در دسترس بودن یا نبودن روش های مداخله رادیولوژیک، ضرورت جراحی را تعیین می کند.