انگل ر.ده ارگانیسمی است که روی ارگانیسم دیگر (میزبان) یا درون آن زندگی می کند و از منابع میزبان با دریافت مواد مغذی بهره مند می شود. این انگل ها شامل تک یاخته ها (مانند آمیباس که فقط از یک سلول تشکیل شده اند)، کرم ها (مانند هلمینت ها که بزرگتر هستند و از سلول های زیادی تشکیل شده اند و اندام های داخلی دارند.) می باشد. در ادامه بیشتر راجع به انگل ها و عوارض آن توضیحات می دهیم.
انگل روده چیست؟
انگل موجود زنده ای می باشد که در داخل بدن موجود زنده دیگری زندگی می کند و از آن تغذیه می کند. انگل روده هم اصولا به شکل کرم روده هستند و از مواد غذایی بدن انسان تغذیه می کنند. بیشتر کرم‌ها تخم‌ها یا لاروهایی تولید می‌کنند که قبل از اینکه بتوانند افراد را آلوده کنند، در محیط رشد می‌کنند و ممکن است به بدن حیوانات (میزبان واسطه) انتقال یابند. کرم ها شامل کرم های گرد مانند کرم قلاب دار و کرم های مسطح مانند کرم های نواری می باشند.
انگل تک یاخته ها با تقسیم سلولی تکثیر می شوند و می توانند در درون افراد تکثیر شوند. تک یاخته ها شامل طیف وسیعی از ارگانیسم های تک سلولی مانند ژیاردیا که روده را آلوده می کند و مالاریا که در جریان خون حرکت می کند، می باشد.
انواع انگل های روده ای
اکسیور(کرمک)
اکسیور که به آن کرمک، کرم سنجاقی، تردورم و کرم نشیمنگاهی هم گفته می شود یکی از انواع انگل روده ای انسان است، که احتمال اینکه هر کسی را گرفتار کند وجود دارد، اما احتمال درگیری در کودکان بیشتر است. افرادی که زندگی های دسته جمعی دارند بیشتر مستعد این بیماری هستند.
نشانه های اکسیور
بارزترین نشانه کرمک خارش مقعد به خصوص هنگام شب می باشد که باعث بی خوابی و کلافگی فرد می شود.این خارش بدلیل خارج شدن کرم ماده بارور از سوراخ مقعد به بیرون است، و به دلیل بیرون آمدن کرم و حرکت آن در ناحیه مقعد تحریک و خارش ایجاد می شود.
سرایت کرمک
در اثرخاراندان سوراخ مقعد تخم انگل در زیر ناخنهای کودک جمع می شود و اگر کودک انگشتان خود را در دهان خود بگذارد، تخم انگل را وارد دستگاه گوارش خود می کند و باعث می شود خود را مجدد آلوده کند. البته این انگل توسط آب و غذای آلوده،هوا و خاک آلوده به انگل هم می تواند به سایرین سرایت پیدا کند.
کرم کدو(تنیا)
کرم کدو در اثر استفاده از گوشت خام و یا نیمه پخته گاو یا خوک و خوردن آب و سبزیجات آلوده به تخم کدو،به انسان سرایت پیدا می کند.
لارو(نوزاد)
این کرم در گوشت آلوده و گوساله دیده می شود و دارای رنگی کدر و یا سبز است. شکل این نوع از کرم ها به صورت بندبند می باشد و در ناحیه سر چنگک و قلاب های مخصوصی دارند، اندازه آنها بسیار ریز است و به راحتی از بدن خارج نمی شوند. اما بیشتر در حال تکثیر است و بعد از مدتی بندها مرتباً از راه مدفوع خارج میشوند.
اسکاریس
کرمی دراز و به شکل استوانه است که دو انتهای آن باریک و به رنگ شیری است.
بیشتر بخوانید: خونریزی از مقعد
راه های پیشگیری از ابتلا به انگل روده
بهترین روش پیشگیری از ابتلا به انگل ها، رعایت نکات بهداشت شخصی و بهداشت محیط و مواد غذایی می باشد. در صورتی که یکی از اعضای خانواده مبتلا به نوعی از انگل باشند باید سایر اعضای خانواده هم تحت درمان قرار بگیرند.
راه های پیشگیری از ابتلا به انگل روده شامل:
- دقت در پخت کامل گوشت ها
- شست و شوی کامل میوه و سبزیجات
- شست و شوی کامل دست ها با آب و صابون به خصوص قبل از غذا خوردن و بعد از دستشویی.
- کوتاه نگه داشتن ناخن ها
- جوشاندن آب آشامیدنی نامطمئن
بیشتر بخوانید: درمان شقاق با لیزر
علائم انگل روده در بزرگسالان
مهم ترین علائم انگل روده اختلالات دستگاه گوارش مانند : حالت تهوع، استفراغ ، شکم درد و…. می باشد، اما برخی از اختلالات دستگاه تنفسی و اختلالات عصبی مانند لرزش و تشنج، تغییر خلق و خو، سردرد و سرگیجه های مداوم هم می توانند از علائم انگل روده باشند. تخم انواع انگل های روده از طریق آب، میوه و سبزیجات، خاک و غذای آلوده وارد بدن انسان می شود.
نشانه های وجود کرم در شکم
چند نمونه از رایج ترین نشانه های وجود کرم در شکل شامل:
- عرق بسیار سرد و بدبو
- شکم سفت و سخت شود و یا به اصطلاح باد کند.
- ایجاد ورم در بیضه های بیمار.
- رنگ پریدگی چهره
- ضعیف شدن نبض
- بر اثر شدت درد شکم ممکن است بیمار بر زمین بیفتد و دچار تشنج شود.
- گاهی بیمار اشتهای بسیار زیاد دارد و گاهی اصلا اشتها ندارد.
- خشکی لب
- تشنگی بیش از حد
- احساس خستگی بیش از حد
- عصبانیت
- اگر از خواب بیدارش کنید عصبانی می شود.
- سایش دندان ها به خصوص هنگام شب
روش های اطمینان از وجود انگل روده
- تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی نمونه های خون، مدفوع، ادرار، پوست یا خلط (بلغم)
- پزشکان مشکوک به عفونت انگلی در افرادی هستند که علائم معمولی دارند و در مناطقی زندگی می‌کنند یا به منطقه‌ای سفر کرده‌اند که بهداشت ضعیف است یا جایی که چنین عفونتی شناخته شده است.
- تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی نمونه ها و آزمایش های برای شناسایی پروتئین های آزاد شده توسط انگل (آزمایش آنتی ژن) یا مواد ژنتیکی (DNA) از انگل، ممکن است مورد نیاز باشد.
- بسته به اینکه پزشکان به دنبال چه نوع انگلی هستند، ممکن است از نمونه های خون، مدفوع، ادرار، پوست یا خلط استفاده شود.
- پزشکان ممکن است نمونه های خون را برای وجود آنتی بادی علیه انگل آزمایش کنند. آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که توسط سیستم ایمنی تولید می شوند تا به دفاع از بدن در برابر یک حمله خاص از جمله حمله انگل ها کمک کنند.
- پزشکان همچنین ممکن است از بافتی که ممکن است حاوی انگل باشد، نمونه برداری کنند. به عنوان مثال، بیوپسی ممکن است برای به دست آوردن نمونه ای از روده یا سایر بافت های عفونی انجام شود. نمونه ای از پوست ممکن است بریده شود.
اگر انگل‌ها در مجرای روده زندگی می‌کنند، انگل یا تخم‌ها یا کیست‌های آن (شکل خفته و مقاوم انگل) ممکن است در مدفوع فرد هنگام بررسی نمونه زیر میکروسکوپ یافت شود. یا انگل ها ممکن است با آزمایش مدفوع برای پروتئین های آزاد شده توسط انگل یا مواد ژنتیکی از انگل شناسایی شوند. آنتی بیوتیک ها، ملین ها و آنتی اسیدها نباید تا زمانی که نمونه مدفوع جمع آوری شده است استفاده شود. این داروها می توانند تعداد انگل ها را به اندازه ای کاهش دهند که دیدن انگل ها در نمونه مدفوع را دشوار یا غیرممکن کند.
درمان انگل روده
زمانی که شما متوجه می شوید به چه نوع انگل روده ای دچار هستید، می توانید نوع درمان خود را انتخاب کنید. بعضی از انگل ها با رعایت اصول بهداشتی از بین می روند. اما برای انگل هایی که خود به خود از بین نمی روند و علائم خطرناکی دارند باید به پزشک مراجعه کنید، پزشک معمولا با تجویز داروهای خوراکی نسبت به درمان آن اقدام می کند و اصولا داروهای تجویز شده می تواند به بهبود فرد کمک شایانی کنند.
بیشتر بخوانید: تشخیص سرطان روده
کلام آخر
انگل های روده از مواردی هستند که منجر به ایجاد علائمی نظیر اشتهای کاذب یا بی اشتهایی، عصبی بودن، اختلال در خواب، درد بدنی و درد شکم می گردد. اگر هر یک از این علائم را دارید به جهت اطمینان از عدم ابتلا به انگل به متخصص مراجعه نمایید.
سوالات متداول
