بیماری دیورتیکولار چیست؟ معاینه و درمان این بیماری چگونه است؟ آیا دیورتیکول سرطان است؟ چه داروها و آنتیبیوتیکهایی برای دیورتیکولیت مناسب است؟ بیماری دیورتیکولار چه علائمی دارد؟ بیماری دیورتیکولار چه دلایلی دارد؟
قبل از پاسخ به این سوالات در مورد دیورتیکوز و بیماری دیورتیکولار به صورت مختصر توضیح خواهیم داد.
بیماری دیورتیکولار چگونه بیماری است؟
بیماری دیورتیکولار یک بیماری رایج گوارشی و شامل بیرونزدگیها و برآمدگیهای غیر نرمال و کیسههای کوچکی به نام دیورتیکول است که در دیواره روده بزرگ و لایه مخاطی کولون تشکیل میشوند. این کیسههای کوچک که ممکن است ملتهب، متورم و یا عفونی شوند، عمدتا در کولون سیگموئید تشکیل شده که قسمتی از روده بزرگ و نزدیک به راست روده است.
دیورتیکول در کولون سیگموئید و نزولی از همه جا شایع تر است اما ممکن است در سمت راست روده بزرگ نیز رخ دهد .در رکتوم وجود ندارد .در دیورتیکول فتق مخاط و زیر مخاط از خلال لایه عضلانی به ویژه در محل ورود شریان های تغذیه ای به روده وجود دارد. انسداد دیورتیکولار با مدفوع آبگیری شده ممکن است باعث رشد بیش از حد باکتریها، تولید سموم و آسیب مخاطی و دیورتیکولیت، سوراخ شدگی، فلگمون اطراف روده بزرگ، آبس ، اولسر، ایجاد فیستول یا تنگی شود.
این بیماری به دو صورت گفته شده در زیر دیده می شود:
- دیورتیکولوز
بیماری دیورتیکولوز که به آن بیماری دیورتیکولی نیز گفته میشود، شامل وجود چندین بیرونزدگی و دیورتیکول در ناحیه کولون است که دارای مخاط و زیر مخاط کولون بوده و بیشتر در قسمتهای ضعیف لایه عضلانی روده تشکیل میشوند. در واقع در کولون سیگموئید به دلیل بالاتر بودن فشار داخل رودهای، دیورتیکولهای بیشتری در آن تشکیل میشود.
- دیورتیکولیت
این بیماری نیز هنگامی بروز میکند که کیسههای کوچک ایجاد شده در روده بزرگ، عفونی شده باشند. از جمله علائم شایع این بیماری احساس درد و یا حساسیت در سمت چپ پایین شکم، تب، تهوع، استفراغ، احساس لرز، گرفتگی عضلات، یبوست، اسهال و یا خونریزی از رکتوم است.
علت بیماری دیورتیکولار
علت بیماری دیورتیکولار گرچه به طور قطعی مشخص نشده است، اما بسیاری معتقدند که کمبود فیبر در رژیم غذایی به دلیل افزایش احتمال بروز یبوست، سبب بروز این بیماری خواهد شد. چرا که یبوست سبب وارد آمدن فشار به روده بزرگ شده که در نتیجه میتواند موجب ضعیف شدن دیوارههای روده و تشکیل کیسههای دیورتیکول بر روی آن شود. افزایش فشار و همچنین تجمع باکتریها نیز، ممکن است سبب عفونی شدن کیسههای دیورتیکول شود.
افزون بر این، عوامل دیگری شامل وراثت و ژنتیک، دود سیگار، چاقی و اضافه وزن، مصرف برخی از داروها و … نیز، احنمال ابتلا به دیورتیکولیت را افزایش داده و در بروز آن موثر است.
بیشتر بخوانید: سرطان روده بزرگ چیست و چه علائمی دارد؟
مهمترین علائم دیورتیکولیت روده بزرگ چیست؟
بیماری دیورتیکولوز معمولا بدون علامت بوده و تنها ممکن است گاهی علائمی مانند نفخ، یبوست و درد و گرفتگیهای خفیفی در شکم ایجاد کند. البته این موارد از جمله علائم شایع بیماریهای گوارشی بوده و لازم است برای تشخیص دقیق به بهترین جراح روده در تهران مراجعه کنید.
علاوه بر علائم گفته شده، موارد و نشانههای دیگری وجود دارند که از جمله علائم شایع این بیماریها هستند:
درد ناگهانی در سمت چپ شکم که مدام بدتر میشود.
- تب و لرز
- استفراغ
- یبوست
- حالت تهوع
- خونریزی در مقعد
- گرفتگی و احساس درد در قسمت پایین شکم
درمان بیماری دیورتیکولار
درمان بیماری دیورتیکولار راههای مختلفی داشته که بسته به شدت آن، راه درمانی مناسب توسط پزشک متخصص در نظر گرفته میشود. این بیماری معمولا با مصرف داروها و آنتی بیوتیکهای مناسب و رژیم غذایی حاوی فیبر بالا درمان خواهد شد. در درمان این بیماری همچنین لازم است به برخی از نکات شامل موارد زیر توجه شود که در ادامه به آنها پرداختهایم:
مصرف داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و … موجب خونریزی داخلی و اختلال در دستگاه گوارشی شده و به همین دلیل لازم است برای استفاده از آنها حتما با پزشک خود مشورت کنید.
استفاده از مواد غذایی با فیبر بالا، میوه، سبزیجات و …، سبب نرم شدن بیشتر مدفوع و کاهش علائم دیورتیکولیت خواهد شد. به همین دلیل لازم است مصرف این مواد غذایی را در برنامه روزانه خود قرار داده و از آنها غافل نشوید.
در موارد پیچیدهتر و پیشرفتهتر این بیماری همچنین ممکن است پزشک متخصص، جراحی دیورتیکولیت را برای بیمار توصیه کند.
برای درمان بهتر و سریعتر این بیماری همین طور لازم است تا داروها و آنتی بیوتیک های تجویز شده از سوی پزشک را در زمان مشخص و تا کامل شدن دوره درمان، به خوبی مصرف کنید.
عوارض بیماری دیورتیکولار
این بیماری دارای عوارض مختلفی از جمله موارد گفته شده در زیر است:
- دیورتیکولیت
- آبسه اطراف کولون
- خون ریزی
- سوراخ شدگی
- انسداد روده بزرگ
- تشکیل فیستول مقعددی (به مثانه ، روده کوچک و واژن )
10 تا 25 درصد از بیماران یک بار به دیورتیکولیت دچار خواهند شد از این میان 30 درصد بیماران برای بار دوم به دیورتیکولیت دچار می شوند.
