سندروم دفع سخت یا یبوست عارضه ایی است که منجر به عدم سهولت در دفع مدفوع فرد می گردد. این عارضه منجر به احساس بد، چاقی، اختلال در سیستم گوارش و درد می گردد. این بیماری درشرایط حاد می تواند زندگی فرد را مختل کند و منجر به حال بد و عدم کیفیت فعالیت های روزانه گردد. لذا دانستن درمان های موثر این بیماری از اهمیت ویژه ایی برخوردار می باشد. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید تا بیشتر در این خصوص و درمان های آن بدانید.
سندرم دفع سخت چیست؟
آیا در مورد سندرم دفع سخت اطلاعاتی دارید؟ آیا فرق بین یبوست و سندرم دفع سخت مدفوع را می دانید؟ آیا دچار اختلال دفع مدفوع هستید؟
در فایل صوتی زیر می توانید صحبت های دکتر سامان ستوده نیا فوق تخصص جراحی کولون و رکتوم را در ارتباط با سندرم دفع سخت را گوش دهید:
آیا سندرم دفع سخت مدفوع همان یبوست است؟
قبل از هر چیز ما میخواهیم مشکل یبوست را از سندرم دفع سخت مدفوع جدا کنیم. یبوست در واقع به معنای اجابت مزاج در فواصل بیش از سه روز گفته می شود و معمولا به دلیل رژیم غذایی نامناسب و یا به دلیل تنبلی روده فرد دچار یبوست می شود. در حالیکه سندرم دفع سخت مدفوع (obstructed defecation syndrome) به این معناست که فرد احساس دفع مدفوع دارد و بارها به دستشویی میرود اما توانایی دفع مدفوع را ندارد. اگر این شرایط برای بیمار آزاردهنده باشد ممکن است برای خروج مدفوع از دست و یا آب برای خروج مدفوع کمک بگیرد. بنابراین وجه تمایز عارضه یبوست و سندرم دفع سخت این است که؛ فردی که به یبوست دچار است ممکن است چند روز دفع مدفوع نداشته باشد اما در حالی که احساس دفع داشته باشد، دفع راحتی را خواهد داشت، اما در حالی که فردی که دچار اختلال دفع مدفوع است ممکن است هر لحظه احساس دفع را داشته باشد اما در اجابت مزاج دچار مشکل شود. در مورد
سرطان کولون بیشتر بدانید.
علائم و نشانه های سندرم دفع سخت چیست؟
- احساس کشیدگی به هنگام دفع مدفوع
- طولانی شدن زمان تلاش برای دفع مدفوع
- اعمال فشار به پری نئوم
- احساس عدم تخلیه کامل روده
- احساس نیاز به مصرف ملین ها
علت اختلال دفع سخت مدفوع چیست؟
عدم شل شدن اسفنکتر مقعدی و یا عضلات کف لگنی به هنگام مدفوع، یکی از دلایل اصلی و شایع بروز سندرم دفع سخت می باشد. این شرایط عمدتا با فیزیوتراپی و یا بیوفیدبک قابل درمان می باشد. از جمله عوامل مکانیکی بروز این اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رکتوسل: ضعیف شدن دیواره رکتوواژینال که اجازه می دهد رکتوم فشاری را به دیواره خلفی واژن وارد کند. برخی خانم ها متوجه بیرون زدگی در واژن خود می شوند، و این مورد می تواند مشکلاتی را حین رابطه جنسی برای آن ها ایجاد کند.
- افتادگی داخلی رکتوم می تواند منجر به انسداد راه مدفوع شود.
- انتروسل: فتق روده کوچک و یا کولون می تواند باعث انسداد حرکات روده ای و سخت شدن تخلیه مدفوع شود.
ارزیابی بالینی
پزشک در ابتدا به بررسی سوابق پزشکی بیمار می پردازد تا علت اصلی بروز این اختلال مشخص گردد. علائمی از قبیل تغییر در حرکات روده ای باید به پزشک گزارش داده شود. تعداد دفعات مدفوع و این که دفع مدفوع به راحتی صورت می گیرد یا خیر، نکته بسیار مهمی است که باید به آن اهمیت داده شود. عضلات کف لگنی و معاینات واژنی به منظور بررسی افتادگی و یا بزرگ شدن رحم و هم چنین معاینات رکتومی نیز باید انجام شود.
درمان دفع سخت مدفوع
از بیماران خواسته می شود رژیم غذایی متعادل داشته باشند و تا جایی که می توانند آب و مایعات مصرف کنند. معمولا قرص های ملین برای بیمار تجویز می شود تا به تنظیم حرکات روده ای کمک شود. فیزیوتراپی عضلات کف لگنی، اولین خط درمان برای بسیاری از بیماران است. که می تواند شامل موارد زیر باشد:
پوزیشن قرارگیری بر روی توالت
شل کردن عضلات شکمی و عضلات کف لگنی
عدم وارد آمدن فشار و کشیدگی به مقعد
درمان خانگی سندروم دفع سخت
- هر روز 1.5 تا 2 لیتر مایعات شیرین نشده مانند آب بنوشید تا بدن هیدراته شود.
- مصرف الکل و نوشیدنی های کافئین دار که باعث کم آبی بدن می شوند را محدود کنید.
- هر هفته حدود 150 دقیقه ورزش متوسط داشته باشید، با هدف 30 دقیقه در روز حداقل پنج بار در هفته. پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری را امتحان کنید.
- اگر میل به اجابت مزاج دارید، معطل نکنید. هر چه بیشتر صبر کنید، مدفوع شما سفت تر می شود.
- از رژیم سرشار از فیبر و میوه و سبزیجات سالم استفاده کنید.
- بدن خود را بشناسید و از مواردی که منجر به یبوست می شود دوری کنید.
- از پزشک خود در مورد تمرین اجابت مزاج بپرسید تا بدن شما 15 تا 45 دقیقه بعد از صبحانه هر روز به دفع مدفوع عادت کند.
- هنگام اجابت مزاج، زانوهای خود را با قرار دادن پاهای خود روی زیرپایی بلند کنید. ( در موارد استفاده از سرویس فرنگی)
- از ملین ها کم استفاده کنید. یک متخصص گوارش ممکن است برای کمک به نرم شدن مدفوع، ملین ها یا تنقیه را برای مدت کوتاهی تجویز کند. هرگز از ملین ها برای بیش از 2 هفته بدون صحبت با یک متخصص مراقبت های بهداشتی استفاده نکنید.
- از یک متخصص گوارش بپرسید که آیا هر یک از داروهای شما ممکن است باعث یبوست شود. در مورد لاپاراسکوپی روده بیشتر بدانید.
جراحی دفع سخت
جراحی معمولا زمانی انجام می شود که اقدامات اولیه کمکی به بهبود شرایط بیمار نکرده باشد. برخی اعمال جراحی عبارتند از:
- ترمیم رکتوسل: که در برخی موارد به همراه پرینورافی انجام می شود، برای بیماران مبتلا به سندرم دفع سخت و خانم هایی که بیرون زدگی در واژن دارند.
- لاپاراسکوپی رکتوپکسی: مناسب برای خانم هایی است که افتادگی قسمت خارجی رکتوم و انسداد حرکات روده ای دارند.
در پایان این که
- سندرم دفع سخت، یکی از مشکلات شایع در خانم هاست.
- اقدامات اولیه مانند فیزیوتراپی عضلات کف لگنی می تواند مفید و کمک کننده باشد.
- تصویربرداری باید قبل از جراحی حتما انجام شود.
- گزینه های جراحی برای درمان سندرم دفع سخت در دسترس می باشد.
توصیه می شود خانم هایی که دچار یبوست های طولانی مدت می شوند، حتما جهت درمان موثر به پزشک مراجعه کنند.
